Институт за историја на уметноста и археологија


Изучувањето на Историјата на уметноста и археологијата, како едни од фундаменталните науки за човековото битисување, на Филозофскиот факултет во Скопје започнува уште од самото негово негово основање во 1920 год. Во таа прва наставна програма биле вклучени и предметите Византологија и Археологија со Историја на старата уметност, со што се удрени темелите на проучувањата и изведување на наставно-научна дејност од областа на Историјата на уметноста и археологијата на ова тло. Шест години подоцна, во рамките на Филозофскиот факултет, е издвоен и посебен семинар за Археологија и историја на уметноста.

Непосредно по Втората светска војна, во декември 1946 год. со работа започнува Филозофскиот факултет во Скопје, како прва високошколска установа во Македонија, а во учебната 1946/47 год. во рамките на Историско-филолошкиот оддел, својата научно –образовна дејнот ја започнува и студиската група за Историја со историја на уметноста. Прв професор кој ја започнува наставата од областа на историја на уметноста е професорот Димче Коцо, преку предметите Национална уметност и Општа историја на уметноста.

Со растежот и развојот на Филозофскиот факултет во следните 3 децении, се јавува и потребата за издвојување на посебна студиска програма која преку која ќе се изучуваат Историјата на уметноста и археологијата, па во учебната 1973/74 год. со работа започнува наставно научната студиска група за Историја на уметноста со археологија. Потребата од основање на една ваква студиска група ја потврдува и фактот што во првата учебна година се запишале дури 150 студенти.

Потребата од унапредување на наставно-научниот процес на почетокот на овој милениум резултираше со издвојување на две насоки во рамките на Институтот за Историја на уметноста и археологија, насока Историја на уметност и насока Археологија. Од 2004/5 година наставата на двете насоки на Институтот за историја на уметноста и археологија се изведува според Европскиот кредит-трансфер систем, со континуирано менување и збогатување на студиските програми со нови научни содржини. Институтот за историја на уметноста и археологија денес на студентите им нуди студиски програми на прв, втор и трет циклус студии, преку кои можат де се стекнат со звањата Дипломиран историчар на уметноста или Дипломиран археолог, како и магистер и доктор по Историја на уметноста или Археологија.

Поранешните и сегашните членови на овој Институт објавиле стотици монографии и илјадници научни трудови во меѓународни и домашни списанија, учествувале со свои предавања на илјадници научни Конгреси и Симпозиуми ширум светот, оствариле студиски престои и предавања на голем број од највисоко рангираните светски универзитети, а се редовни учесници и на речиси сите домашни научни собири и активни учесници во севкупниот културен живот во Македонија.

Во овие изминати 100 год. од почетокот на научно-образовната дејност од областа на Историјата на уметноста и археологијата до денес, десетици професори оствариле извонредни научни и општествено значајни достигнувања, за што добиле и значајни меѓународни и домашни признанија и награди. Академик Димче Коцо е добитник на Награда на владата на НРМ за 1959 година и наградата 11 Октомври. Академик Блага Алексова, добитник е на наградите Гоце Делчев, 11 Октомври, 8 ноемвриска награда на градот Штип, а одликувана е со Орден на трудот со златен венец. Академик Цветан Грозданов , добитник на голем број домашни и меѓународни награди и признанија, меѓу кои ги издвојуваме: Награда 13 ноември на Град Скопје и Награда 13 ноември на град Охрид. награда за научни остварувања Гоце Делчев; одликување (медал) Марин Дринов од Бугарската академија на на науките, која го бира и за почесен доктор на историските науки; Сина лента за на 6. тиот конгрес за балканологија и Југоисточна Европа, орден Св. Владимир Велики од Синодот на Руската православна црква и др. Академик Вера Битракова Грозданова, добитник на престижната Хердерова награда од Виенската Академија и државните награди Гоце Делчев и Св. Климент, како и бројни домашни и меѓународни признанија. Проф. Борис Петковски е добитник на наградата 11октомври, 13 ноемвриска награда на град Скопје, медал за работни заслуги од СФРЈ и др. Проф. Петар Миљковиќ Пепек е добитник на наградите 11 Октомври и 13 Ноември, Хердеровата награда од Виенската Академија и повеќе медали и признанија. Проф. д-р Иван Микулчиќ, добитник на 13 номвриска награда на град Скопје. Добитници на државната награда Св. Климент се и Проф. д-р Елица Манева и проф. д-р Драги Митревски.

Во изминативе 100 години, како дел од Филозофскиот факултет, професорите и соработниците кои се занимаат со проучување на историјата на уметноста и археологијата, реализирале стотици научни проекти и истражувања, домашни и меѓународни, преку кои допринеле и сеуште допринесуваат во проучувањето, заштитата и афирмација на културното наследство на Македонија ширум светот. Како резултат на овие истражувања денес имаме музеи и галерии богати со уметнички дела и артефакти од сите периоди на човековото постоење, сведоштва за огромното културно и уметничко богатство на ова тло.

Во чест на највозрасните членови на Институтот, од 2006 година Институтот за историја на уметноста и археологија, како член на Филозофскиот факултет во Скопје, го издава списанието Fоlia Аrchaeologica Balcanica, од кое веќе се отпечатени 4 броја.

Во рамките на Институтот за историја на уметноста и археологија функционира и Археолошката музејска збирка со преку 2000 артефакти, преку која студентите можат непосредно да се запознаат и да работат на проучување на артефакти од сите периоди на човековото постоење.

Институтот за Историја на уметност и археологија е носител на студиските програми по Историја на уметност и Археологија.

Професори


Faculty member
Редовен професор
Faculty member
Редовен професор
Faculty member
Редовен професор
Faculty member
Редовен професор
Faculty member
Редовен професор
Faculty member
Редовен професор
Faculty member
Редовен професор
Faculty member

Драги Митревски

Редовен професор

Координатор за ЕКТС / Библиотекар




  • Зоран Мирчевски




  • тел.: 3116 520 локал: 222


  • e-mail: zoran.mircevski@fzf.ukim.edu.mk

Професори во пензија

Faculty member

Виктор Лилчиќ Адамс

Редовен професор