Institute of Philosophy

Dr. Marija Todorovska

Full Professor

Marija Todorovska was born in 1987 in Skopje. She graduated from the Institute for Philosophy (Faculty of Philosophy, University “Ss. Cyril and Methodius) in 2008. She completed a two-year postgraduate studies (MA) program in Philosophy of Religion and defended her master’s thesis on the topic “Myth as a sacred tale” in 2010.

She defended her doctoral dissertation (PhD) on the topic “The diabolical nature of the sacred” in 2013.

She completed an Advanced Certificate in Research Ethics (a 20 months program, Union Graduate College-Vilnius University) in 2013.

She worked as a junior associate teaching assistant (2008-2011), a junior assistant (2011-2013), an assistant professor (2013-2018), and as an associate professor (2018-2023) at the Institute for Philosophy, where she currently works as a full professor, covering the courses: Introduction to Philosophy, Theories of Religion, Philosophy of Religion, Ontology, and Philosophical Terminology (undergraduate studies), and the courses Theories of the nature of religion, and History of the notion of God for the MA program of theoretical philosophy at the Institute for philosophy.

She is a member of the editorial board of the Macedonian philosophical journal Filozofska tribina.

She is also a member of the editorial boards of the international journals FIlozofija, Synthesis philosophica – junior editorial board, and Religious Dialogue and Cooperation, as well as of the Croatian philosophical society’s Filozofska istraživanja.

She serves as a coordinator of the CEEPUS network Philosophy and Interdisciplinarity.

Her research interests are: the concepts of God/divinity; theories of the sacred; apophatic theology; the problem of evil in religion.

She frequently gets asked whether she knows when someone’s name day is (she doesn’t).

Prof. dr. Marija Todorovska teaches the courses:

BA:
MA:
  • 1

    History of the notion of God

  • 2

    Theories of the existence of God

  • 3

    Theodicy

Doctoral program:
  • 1

    Two elective courses (with prof. dr. Lj. Cuculovski)

Bibliography

Monographs:

  1. Тодоровска, М., Амбивалентноста на демонското во Месопотамија и во Стар Египет, Филозофски факултет, Скопје, 2022.
  2. Петковска, А., Наумова, К., Тодоровска, М., Саракински, В., Иновацијата низ хуманистичките и општествените науки, Филозофски факултет, Скопје, 2020.
  3. Тодоровска, М., Неискажливата природа на божественото, Филозофски факултет, Скопје, 2020.
  4. Тодоровска, М., Дијаболичната природа на светото, Филозофски факултет, Скопје, 2016.
  5. Тодоровска, М., Митот како света сказна, Филозофски факултет, Скопје, 2015.

Research studies:

  1. Донев, Д., Поповска, Ј., Тодоровска, М., Џепароски, И., Димишковска, А., Филозофијата во образованието – теориска и практична надградба на предметните програми корпус предмети (Филозофија, Логика, Етика, Естетика) за средно образование, Филозофски факултет, Скопје, 2019.

Papers:

  1. Toдоровска, М., „Поимот материја – историско-филозофска ретроспектива“, Филозофија, бр 23, Скопје, септември 2007, стр. 91-110.
  2. Toдоровска, М., „Етиката и политиката во Држава на Платон“, Филозофија, бр 24, Скопје, декември 2007, стр. 69-90.
  3. Toдоровска, М., „Онтолошки докази за божјото постоење“, Филозофија, 28. мај (2010), стр. 101-136.
  4. Тоdorovska, M., “Interpretation and Implementation of UNESCO’s ‘Declaration on Bioethics and Human Rights’”, JAHR, vol. 1, no. 1. 2010, pp. 51-61.
  5. Тодоровска, М., “Светот како неволја – етичките консеквенци”, Филозофија, март 2011, бр. 30, стр. 45-52.
  6. Todorovska, M., “The Point and Purpose of Sport – a Few Considerations”, JAHR, vol. 2, no. 3. 2011, pp. 127-137.
  7. Тодоровска, М., „Интегративната биоетика и јавното здравје – меѓу науката, правото и политиката“, Филозофија, јуни 2011, бр. 31, стр. 45-56.
  8. Todorovska, M., “Public Health Issues and Perspectives – Between Science, Politics and Bioethics”, Walter Schweidler (Ed.): Bioethics – Medicine – Politics. Proceedings of the 6th Southeast European Bioethics Forum, Belgrade 2010, Academia, Sankt Augustin, 2012, pp. 31-44.
  9. Тодоровска, М., „Компонентите на нуминозното во теоријата на Рудолф Ото“, Посредувања и полилози – Богословско-филозофски научен колоквиум, Универзитет „Свети Кирил и Методиј“, Православен Богословски Факултет „Свети Климент Охридски“, Скопје 2012, стр. 11-33.
  10. Тодоровска, М., „Идејата за светото кај Емил Диркем, Рудолф Ото и Мирча Елијаде“, Годишен зборник на Филозофски факултет, vol. 65, Скопје, 2012, стр. 1-16.
  11. Toдоровска, М., „Заинтересирано (не)допаѓање – емотивизам и биоетички проблеми“, Наумоска Ј., Марија Тодоровска, прир., Аналитичка и/или континентална филозофија, Зборник на трудови, Филозофски факултет, Скопје, 2013, стр. 74-88.
  12. Тодоровска, М., „Определувањето на религијата и дихотомијата свето-профано во теоријата на Емил Диркем“, Годишен зборник на Филозофски факултет, vol. 66, Скопје, 2013, стр. 22-40.
  13. Тодоровска, М., „Одржувањето на светото во современиот свет“, Филозофска трибина, 37(15), пролет 2014, 77-100.
  14. Тодоровска, М., „Позициите за примарноста на митот или за примарноста на ритуалот во теориите за светото“, Филозофска трибина, 37 (16), есен 2014, 77-104.
  15. Тodorovska, M., “Свето/профано, чисто/нечисто – дијалектичка контекстуализација“, Konteksti, Prvi međunarodni interdisciplinarni skup mladih naučnika društvenih I humanističkih nauka, Zbornik radova, Filozofski fakultet, Univerzitet u Novom Sadu, 2014, 471-485.
  16. Toдоровска М., „Статусот и светоста на митот – неколку перспективи“, Годишен зборник на Филозофски факултет, vol. 67, Скопје, 2014, 7-23.
  17. Тодоровска, М. „Религиозниот феномен и сеќавањето во теоријата за светото како основа на религијата“, Култура/Culture, No. 8 (2014): 179-189.
  18. Tодоровска, М. „Филозофијата на воспитанието во делото на Павао Вук-Павловиќ“, Филозофска трибина, 38 (17), пролет 2015, 15-31.
  19. Todorovska, M., “Etika istraživanja sa ljudima i izazovi principa pravednosti i solidarnosti”, Sarajevske Sveske, br. 47-48, 05. 2015.
  20. „Принципите на магијата во разбирањето на потеклото на религијата“, Годишен зборник на Филозофски факултет, vol. 68, Скопје, 2015, 7-22.
  21. Toдоровска, М., „Неупотребувањето на имиња – апофатичкиот пристап во религијата на Исток и на Запад“, Списание на научни трудови, Шеста меѓународна научна конференција на Меѓународен Славјански Универзитет „Г. Р. Державин“, Меѓународен Центар за Славјанска Просвета, Свети Николе, 2015, 88-91.
  22. Тодоровска, М., „Нуминозното, возвишеното и непријатно непознатото во теоријата за светото на Рудолф Ото“, Филозофска трибина, 38 (18), есен 2015, 173-194.
  23. Тодоровска, М., „Концептот tikkun olam и религиозното празнување“, Евреите во Македонија – историја, традиција, култура, јазик и религија, по повод 70 години од возобновувањето на работата на Еврејската заедница во Македонија по Втората светска војна (1944-2014), МАНУ, Скопје, 2014 (15), 79-88.
  24. Тоdorovska, M., “Nepriopćivost numinoznog u teorii Rudolfa Ottoa”, Logos, vol. 3, no. 1 2015, 57-71.
  25. Тоdorovska M., “The Concepts of the Logos in Philo of Alexandria”, Živa antika (Antiquité vivante) 65 (2015), 37-56.
  26. Тодоровска, М., „Проблемот на недефинирливоста на светото во теориите за религијата“, Меѓународен дијалог Исток-Запад: наука и религија, Списание на научни трудови, Шеста меѓународна научна конференција, Меѓународен Славјански Универзитет „Гаврило Романович Державин“, год. II, no. 4, Меѓународен центар за славјанска просвета, Свети Николе, 2015, 59-68.
  27. Тодоровка, М., „Создавањето место во космогонијата – со акцент на Тимај и на Енума Елиш“, 2400 години од основањето на Платоновата академија – Зборник на трудови, Филозофски факултет, Скопје, 2016, 9-30.
  28. Toдоровска, М., „Љубовта како грижа – односот меѓу верникот и светото“, Зборник на трудови од Меѓународната научна конференција „За љубовта“, Здружение за компаративна книжевност (ЗКММ) – Здружение на класични филолози „Антика“, Скопје, 2016, 247-268.
  29. Gjorgjevski, G., Todorovska, M., “The Story About the Witch of Endor in the Writings of the Early Church Fathers”, Сборник доклади от научна конференция, „Свещеното писание в църковното предание“, проведена от 8 до 11 октомври 2014г., Катедра Библейско и систематическое богословие, Православен богословски факултет, ВТУ „Св. св. Кирил и Методий“, Фондация „Покров Богородичен“, София, 2016, 125-145.
  30. Тодоровска М., „Светото во однос на доброто и на убавото: позиционирање на светото во однос на концептот за kalokagathia“, Зборник на текстови од симпозиумот „Античкиот идеал на kalokagathia” (одржан во март 2014), Филозофски факултет, Скопје, 2016, 53-71.
  31. Тодоровска М., „Светиот простор и светото време во теоријата за религијата на Мирча Елијаде“, Списание на научни трудови на Филозофскиот факултет, vol. 69, Скопје, 2016, 23-43.
  32. Тодоровска, М., „Основањето на биоетиката како етика применета на прашањата поврзани со живото(т)“, Меѓународен дијалог Исток-Запад: филозофија, лингвистика и културологија, Списание на научни трудови, Седма меѓународна научна конференција, Меѓународен Славјански Универзитет „Гаврило Романович Державин“, год. III, no. 4, Меѓународен центар за славјанска просвета, Свети Николе, 2016, 117-122.
  33. Todorovska, M., “The Concept of the Logos in Philo of Alexandria, Clement of Alexandria, and Origen”, Systasis 29 (2016).
  34. Todorovska, M., “To Know Nothing: Apophatic Theology in the Dionysian Corpus”, Živa antika/Antiquité vivante 66 1-2 (2016), 69-88.
  35. Todorovska, M., “Bioethics Education: Learning Perspectives and Multidisciplinarity”, Conference Proceedings – Third International Conference “Education across Borders”, Education and Research across Time and Space (1100th Death Anniversary of St. Clement of Ohrid), Faculty of Education at the University “Sv. Kliment Ohridski” (St. Clement of Ohrid) in Bitola, Bitola, 2017, 973-979.
  36. Todorovska,  M., “Bioethics Education: Integrative Sense and Bioethical Sensibility”, IJERT 3 (2017), 59-66.
  37. Тодоровска М., „Kраток вовед во некои аспекти на потеклото на ’инкарнирано зло’“, Списание на трудови Годишен зборник на Филозофскиот факултет, vol. 70, Скопје, 2017, 53-65 (МК верзија).
  38. Todorovska, M., “A Brief Introduction to Some Aspects of the Origin of Evil ‘Incarnate’”, Annuaire de la Faculté de Philosophie de l’Université „St. Cyrille et Methode“ de Skopje, vol. 70, Skopje, 2017, 67-78 (EN version).
  39. Тодоровска, М., „Светото време како kairos преку теоријата на Мирча Елијаде за светоста на митот“, Chronos и Kairos − Античките концепти за времето, Зборник на текстови од симпозиумот одржан на 25 февруари 2015 година во организација на Филозофското друштво на Македонија и Здружението на класични филолози „Антика, Филозофско друштво на Македонија-Здружението на класични филолози „Антика“, Скопје, 2017, 17-30.
  40. Todorovska, M., “Being beyond Words: Some Apophatic Approaches before Plotinus”, Studia classica anniversaria – Прилози од меѓународната научна конференција одржана по повод 70 години од Институтот за класични студии, 22-23 ноември 2016, Скопје, Филозофски факултет, Скопје, 2017, 351-362.
  41. Todorovska, M., “The Scapegoat: Ritual, Mechanism, Significance”, Bible and Literature Conference, Context/Контекст – Review for Comparative Literature and Cultural Research, 16 (2017): 49-65.
  42. Todorovska, M., “„The (im)possibility to forgive – some aspects of forgiveness and ressentiment“, International Conference „St. Clement of Ohrid: Clemency in the Bible and in the Church“ /меѓународна конференција „Св. Климент Охридски: милоста и милосрдието во Библијата и во Црквата“ (Охрид, 20-22. 10. 2016), Православен богословски факултет, Скопје, 2018, 97-127.
  43. Тодоровска, М., „Концептот за Бог кај Апулеј“, Systasis Special Edition 4, Aula: Потрага по богатството на јазикот, мислата и културата. Зборник во чест на Маргарита Бузалковска Алексова по повод пензионирањето, Џукеска, Елена, Димовска-Јањатова, Весна (ур.), Здружение на класични филолози „Антика“, Скопје, 2018, 277-297.
  44. Тодоровска, М., „Негативната теологија во гностичките извори“, Systasis 33, 2018, 40‐72.
  45. Тодоровска, М., „Концептот за Бог кај Алкиној“, Годишен зборник на Филозофскиот факултет на Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ – Скопје, vol. 71, Филозофски факултет, Скопје, 2018, 77-89 (МК верзија)/Todorovska, M., “The Concept of God in Alcinous”, Annuaire de la faculté de philosophie de l’Université St. Cyrille et Méthode de Skopje, vol. 71, 91-102 (EN version).
  46. Тодоровска, М., „Одредени аспекти од онтолошките системи на Апулеј и на Нумениј“, Филозофска трибина 41, бр. 22-23, пролет 2018, 175-195.
  47. Todorovska, M., “Souls for Sale: an Introduction to the Motif of Bargaining with the Dark Side”, За душата – Зборник на текстови од меѓународната научна конференција одржана на 1-3 јуни 2016 година, Здружение за компаративна книжевност на Македонија ЗККМ-Здружение на класични филолози „Антика“-Филозофско друштво на Македонија, Скопје, 2018, 99-111.
  48. Tодоровска, М. „Апофатички елементи во „латинскиот Асклепиј“, Филозофска трибина 41, бр. 24, есен 2018, 141-163.
  49. Тодоровска, М. „Неискажливоста на Едното во Плотиновата филозофија“, Systasis 34, 2019, 49-81.
  50. Todorovska, M., “A Brief Overview of the Perception of Disability”, Списание на научни трудови – Десетта меѓународна научна конференција на Меѓународниот славјански универзитет „Гаврило Романович Державин“, Специјален дел – научни трудови од Четвртиот меѓународен философски дијалог „Исток-Запад“: „Биоетиката на Крстопат“, Скопје-Битола-Охрид, 3-5 октомври 2018, Меѓународен центар за славјанска просвета, Свети Николе, VI (4), 2019, 183-190.
  51. Tодоровска, М. „Неискажливоста и неименливоста на Едното во филозофијата на Прокло“, Systasis Special Edition 5: Exegi monumentum aere perennius, Зборник во чест на Елена Колева, Љубинка Басотова и Даница Чадиковска, по повод 85 години од нивното раѓање, Здружение на класични филолози Антика, Скопје, 2019, 134‐165.
  52. Тодоровска, М., “Системот на поделбата на природата во филозофијата на Џон (Скот) Ериугена“, Филозофска трибина 42, бр. 25, пролет 2019, 113-135.
  53. Донев, Д., Поповска, Ј., Тодоровска, М., Џепароски, И., Димишковска, А., „Предметни програми за филозофскиот корпус предмети (филозофија, логика, етика и естетика) во средното образование во Р. Македонија“, Филозофска трибина 42, бр. 25, пролет 2019, 163-186.
  54. Тодоровска, М., „Негативната теологија на  црковните отци: Апофатичките  пристапи кај св. Јустин Маченик, св. Климент Александриски, Ориген Александриски  и св. Августин“, Systasis 35 (2019), 17-52.
  55. Тодоровска, М., „Негативната теологија кај св. Василиј Велики и кај св. Григориј Ниски“, Филозофска трибина 42, бр. 26, есен 2019, 183-208.
  56. Тодоровска, М., „Неспознатливоста и неискажливоста на Бог според Џон Скот (Ериугена)“, Годишен зборник на Филозофскиот факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј во Скопје, кн. 72, Филозофски факултет, Скопје, 2019, 53-66 (MK верзија) / Todorovska, M., “The Unknowability and the Ineffability of God according to John Scott (Eriugena)”, Annuaire de la Faculté de philosophie de l’Université „st. Cyrille et Methode“ de Skopje, vol. 72, 67-80 (EN version).
  57. Todorovska, M. “Impairment and Disability: Concepts and Models”, Proceedings from the Second international interdisciplinary conference “Bioethics: the Sign of a New Era” (6-8 October, Ohrid, Macedonia), Филозофски факултет, Скопје, 2019, 131-149.
  58. Тодоровска, М., „Воведни забелешки за персонифицираната мудрост (Софија) и концептот за Логосот во античките извори“, Зборник од меѓународната конференција „Света Софија – премудроста која си изгради дом“,Охрид – Струга, 11-13 октомври 2019, Православен богословски факултет, Скопје, 2020, 157-176.
  59. Gjorgjevski Gj., Todorovska, M., “The Collection of Sacred Books According to the Fourth (Third) Book of Ezra”, Context/Контекст 21, vol. 7, 2020, 53-62.
  60. Dzeparoski, I., Dimishkovska, A., Donev, D., Popovska, J., Todorovska, M., “A comparative study of philosophical courses in Macedonian and Croatian high schools”, IJERT 5 (2020), 1, 9-20.
  61. Тодоровска, М., „Мерата на homo debilis: основни определби и модели на попреченоста“, Филозофска трибина 43, бр. 27, пролет 2020, 147-175.
  62. Тодоровска, М., „Неискажливото и незнаењето кај Дамаскиј“, Testimonia Platonica – Зборник во чест на проф. д-р Вера Георгиева по повод 70 години од раѓањето, Филозофски факултет, Скопје, 2020, 121-138.
  63. Тодоровска, М., „Поглед кон филозофските текстови од Годишниот зборник на Филозофскиот факултет“, Филозофска трибина 45, бр. 31, пролет 2022, 121-142.
  64. Тодоровска, М., „Божественоста на стоичкиот логос – неколку воведни белешки за демиургискиот принцип“, Филозофска трибина 43, бр. 28, есен 2020, 45-71.
  65. Тодоровска, М., „Учењето за боговите во онтологијата на Нумениј“, Годишен зборник на Филозофскиот факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј во Скопје, кн. 73, Скопје, 2020, 33-46 (МК верзија)/Todorovska, M., “The Doctrine of the Gods in Numenius’ Ontology, Annuaire de la Faculté de philosophie de l’Université „st. Cyrille et Methode“ de Skopje, vol. 73, Skopje, 2020, 47-60 (EN version).
  66. Тодоровска, М., „Искусување на светото: емоционални аспекти на религиозното верување“, Психологија: наука и практика, Vol. IV (7-8), 2020, 153-168.
  67. Todorovska, M., “The Persistence of the Sacred in the Profanized Contemporaneity”, Science and Society: Contribution of Humanities and Social Sciences, Proceedings of the International Conference on the occasion of the centennial anniversary of the Faculty of Philosophy (2-5 September, Struga 2020), Филозофски факултет, Скопје, 2021, 33-42.
  68. Тодоровска, М.,  „Имињата за Бог и границите на религиозниот јазик кај Псевдо-Дионисиј Ареопагит и Џон Скот (Ериугена)“, Религија, Зборник на трудови од Осмиот меѓународен симпозиум за византиски и средновековни студии „Денови на Јустинијан I“, Скопје 13-14.11.2020 г., Институт за национална историја, Скопје, 2021, 284-295.
  69. Тодоровска, М., „Хибридни суштества и зли демони: вовед во месопотамските верувања во ’инкарнираното’ зло“, Жива антика/Antiquité vivante 71, 2021, 49-84.
  70. Tодоровска, М., „Вовед во античките концепти за демоните: кратка белешка за староегипетските верувања“, Годишен зборник на Филозофскиот факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј во Скопје, кн. 74, Скопје, 2021, 63-80 (МК верзија)/Todorovska, M., “An Introduction to the Ancient Concepts of Demons: a Brief Note on the Ancient Egyptian Belief”, Annuaire de la Faculté de philosophie de l’Université „st. Cyrille et Methode“ de Skopje, vol. 74, Skopje, 2021, 81-96 (EN version).
  71. Тодоровска, М., „Вечното враќање дома: говорот за светото на К. Ќулавкова“, Прилози/Contributions XLVI – Посветени на акад. Катица Ќулавкова по повод 70-годишнината од раѓањето, Скопје, 2021, 383-398.
  72. Todorovska, M., “Learning to Learn (Wisdom): Introducing Students to Philosophy”, Conference Proceedings – International Scientific Conference 75th Anniversary of the Institute of Pedagogy – Educational Challenges and Future Prospects, Ohrid May 16th-18th 2022, Филозофски факултет, Скопје, 2022, 542-550.
  73. Тodorovska, M., Popovska, J., Donev, D., Djeparoski, I., Dimishkovska, A., “The Didactic Goals of the Philosophy Courses in the Macedonian High School Curriculum”, Conference Proceedings – International Scientific Conference 75th Anniversary of the Institute of Pedagogy – Educational Challenges and Future Prospects, Ohrid May 16th-18th 2022, Филозофски факултет, Скопје, 2022, 550-557.
  74. Тодоровска, М., „Амбивалентноста на натприродното во приказната за Гилгамеш и Хувава“, Прилози/Contributions XLVII, 1, 2022, 145-159.
  75. Тодоровска, М., „Можностите за осврт на идеологијата, религијата и магијата низ византискиот светоглед“, Ideology – Proceedings of the 9th International Symposium on Byzantine and Medieval Studies “Days of Justinian I”, Skopje, 12-14 November 2021, Институт за национална историја, Скопје, 2022, 228-237.
  76. Тодоровска, М., „Демонските Седуммина во три месопотамски извори“, Годишен зборник на Филозофскиот факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј” во Скопје, кн. 75, Скопје, 2022, 39-54 (МК верзија)/ Todorovska, M., “The Demonic Seven in three Mesopotamian Sources”, Annuaire de la Faculté de philosophie de l’Université „st. Cyrille et Methode“ de Skopje, vol. 74, Skopje, 2021, 55-69 (EN version).
  77. Тодоровска, М., „Амбивалентноста на месопотамските концепции за демонското низ примерите на удуг и лама“, Жива антика/Antiquité vivante 72, 2022, 199-219.
  78. Todorovska, M., “The Negative Theology in Philo of Alexandria. Some General Remarks”, P. Druille, L. Pérez (eds.), Filón de Alejandría – método, filosofía y recepción – Actas del II Congreso Internacional de Filón de Alejandría Santa Rosa, 21-22 de Octubre, 2021, Editorial de la Universidad Nacional de la Pampa, Santa Rosa, 2022, 49-60.

Reviews:

  1. Тодоровска, М., „Осврт кон годишната конференција на мрежата за јуриспруденција на Централна и Источна Европа (CEENJ), Филозофска трибина, 36, бр. 14, зима 2013, стр. 155-163.
  2. Тодоровска, М., „За 23-тиот Светски филозофски конгрес“, Филозофска трибина, 36, бр. 14, зима 2013, стр. 181-182.
  3. Todorovska, M., “23rd World Congress of Philosophy. Athens, August 4–10, 2013”, Synthesis philosophica, Vol. 28, No. 1-2, pp. 281-284.
  4. Todorovska, M., “Activities of the Macedonian Philosophical Society”, Synthesis philosophica, Vol. 28, No. 1-2, pp. 285-286.
  5. Тоdorovska, M., compte rendu, “NAKLÁDALOVÁ, Iveta, Ed., Religion in Utopia. From More to the Enlightenment, Academia Verlag, Sankt Augustin, 2013, pp. 213“, Жива антика/Antiquite’, 62 (2012), 154-158.
  6. Тодоровска, М., “Раѓањето на европската биоетика –приказ на книга“, Филозофска трибина, 37(15), пролет 2014, 185-194.